Er zijn verschillende symptomen die ertoe kunnen leiden dat er onderzoek wordt gedaan naar of je coeliakie hebt of niet. Dit onderzoek (bestaande uit een bloed- en een darmonderzoek) is het enige onderzoek dat officieel kan vaststellen dat je coeliakie hebt.
Eerst naar de huisarts
Loop je de laatste tijd rond met klachten die lijken op de symptomen van coeliakie? Maak dan een afspraak met de huisarts. Het is niet aan te raden om zelf aan de slag te gaan met het vaststellen van coeliakie en dus te beginnen aan een glutenvrij dieet. Zodra je namelijk zelf al begint met glutenvrij eten, dan is het voor de huisarts ontzettend lastig om jou een goede diagnose te geven. Als je niet tegen gluten kan, is dit terug te zien in je bloed. Als jij al glutenvrij eet, dan is dit niet meer terug te zien in het bloed. Er wordt veelal geadviseerd om minimaal 6 weken gluten te eten voor een betrouwbare diagnose. Kortom – ga dus eerst naar de huisarts voordat je zelf aan de slag gaat.
Antistoffen in het bloed
Als de huisarts jou graag wilt onderzoeken om te kijken of je coeliakie hebt, dan wordt er eerst een bloedtest gedaan. In deze bloedtest wordt er gekeken naar de hoogte van je antistoffen. Met deze standaard test wordt er nagegaan of er antilichamen tegen weefseltransglutaminsa (tTGA) aanwezig zijn. De tTGA is gebaseerd op de hoeveelheid IgA antistoffen in je bloed. De waarden van je antistoffen zijn ter indicatie of er vervolg onderzoek in de vorm van een darmbiopt nodig is. Bij kinderen is dit biopt niet nodig – het bloedonderzoek voldoet al voor een diagnose.
Een darmbiopt afnemen
Om er zeker van te zijn dat je coeliakie hebt, wordt er een dunnedarm biopt afgenomen. Tijdens het biopt wordt er een flexibele slang via je mond naar binnen gebracht. Deze slang gaat via je slokdarm je maag in. Eenmaal bij de darmen worden er kleine stukjes uit het slijmvlies van de darm gehaald. Deze kleine stukjes noem je biopten. Als je een beetje tegen kokhalzen kan, dan zit dit onderzoek er zo op. Je hebt vaak ook nog de keus om een biopt met een roesje te doen.
Na het onderzoek wordt je biopt verder onderzocht onder een microscoop. In veel gevallen wordt je biopt ook nog even op de kweek gezet. Het onderzoek naar je biopt voor coeliakie is een zeer specialistisch klusje, en wordt dan ook altijd uitgevoerd door een klinisch patholoog. Het kan daarom even duren voordat je je uitslag krijgt. Pas zodra alles erop wijst dat je de auto-immuunziekte hebt, kan de dokter vaststellen dat je coeliakie hebt. Met goedkeuring van de huisarts kan je hierna wel al beginnen met het glutenvrije dieet.
Wanneer er wordt voldaan aan een aantal criteria, wordt er gediagnosticeerd of je coeliakie hebt. Voorbeeld van zo’n criteria zijn een afvlakking of de totale afwezigheid van de darmvlokken.
Bestaat er een zelftest voor coeliakie?
Ja, er bestaan verschillende zelftesten voor glutenintolerantie en/of glutensensiviteit. Mocht je het vermoeden hebben dat je niet goed reageert op gluten, dan ben je altijd vrij om zo’n zelftest aan te schaffen en deze uit te voeren. Als deze zelftest aangeeft dat je inderdaad coeliakie “hebt”, dan is het alsnog wijs om naar de huisarts te gaan. Een dergelijke zelftest controleert namelijk jouw darmen niet en kunnen ook niet aantonen of je coeliakie hebt of gevoelig bent voor gluten. Aan de uitslag van zo’n test kunnen dus geen rechten worden ontleend en geeft je ook geen officiële diagnose. Nogmaals – een zelftest is dus niet voldoende om coeliakie vast te stellen! Wees hier dus voorzichtig mee als je er toch voor kiest om zo’n test te kopen.
